تاسیسات برقی و الکتریکی مجموعه‌ای از لوازم و تجهیزات الکتریکی می‌باشند. در این گروه مواردی چون سیم‌کشی، استفاده از لوازم الکتریکی و محافظ‌ها و تقویت کننده‌ها قرار دارند که همگی در کنار هم موجب ایجاد جریان الکتریسیته در مدار می‌گردند.

در هر ساختمان، روشنایی، آسانسور، سیستم تهویه، آبرسانی، تلفن، آنتن مرکزی، سیستم اعلام حریق، منبع تغذیه اضطراری، خدمات دوربین مدار بسته و… تنها با اجرای تاسیسات برقی و الکتریکی مناسب به درستی فعالیت می‌کنند.

مهم‌ترین لوازم مورد نیاز راه اندازی تاسیسات برقی

• استفاده از لوله خم کن‌های دستی و هیدرولیکی
• بکارگیری دستگاه‌های شیار زن و بتن کن که می‌توانند شیارهای مورد نیاز را روی دیوارها، سقف و کف ساختمان ایجاد کنند.
• استفاده از قیچی‌های مناسب برای بریدن سیم‌ها و کابل‌ها
• استفاده از کابل‌های مناسب شبکه، آمپر سنج، اهم سنج، پریز و …
• استفاده از سیم لخت کن، چسب مخصوص، پیچ گوشتی، سیم چین و …

مراحل انجام تاسیسات برقی در ساختمان

اولین مرحله در زمان طراحی ساختمان است که مهندس برق پس از مراحل مختلف تاسیسات مکانیکی با هماهنگی معمار، تجهیزات برقی را مشخص می‌کند.

دومین مرحله بعد از زیرکاری گچ است (سیمان یا خاک گچ) که نقشه‌های برق از جمله سیستم‌های صوتی و روشنایی، پریز برق، تلفن، برق اضطراری، آیفون، کلیدهای برق، موتورخانه و… می‌باشد. برای اجرا باید یکسری نکات را رعایت کرد. این نکات شامل تراز کردن توسط لیزر یا شلنگ تراز، تراشیدن و مشخص کردن مسیر لوله‌ها، ایجاد شیارهای عمیق جهت قوطی کلید و پریز، نصب قوطی‌های کلید پریز، ساپورت‌های نگهدارنده لوله‌ها و…. می‌باشد. کلید و پریز ها انواعی دارند که از جمله انواع کلید ها: کلید یک پل، دوپل، سه پل، کلید دو راه یا تبدیل، کلید صلیبی، جیوه‌ای و پریزها: ﭘﺮﻳﺰﻫﺎﻱ ﺭﻳﺶ ﺗﺮﺍﺵ، ﭘﺮﻳﺰﻫﺎﻱ ﺑﻲ‌ﺧﻄﺮ و ﭘﺮﻳﺰﻫﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ را می‌توان نام برد.

سومین مرحله پس از سفید کردن و کف سازی است که در مرحله ی اول باید قوطی ها را تمیز کرده و لوله‌ها مرتب شوند. سپس سیم‌کشی داخل لوله‌ها انجام می‌شود. کابل کشی‌های مختلف تلفن، آنتن ماهواره و آیفون در مسیر خود انجام می‌شود. سر سیم‌ها قلع اندود و تجهیزات برقی و روشنایی وصل می‌شوند.

مرحله آخر بعد از نقاشی و اجرای کامل کف است که تمام تجهیزات از جمله کلید و پریزها، تجهیزات نور مخفی، روشنایی، تجهیزات موتورخانه و سایر کابل‌کشی‌های نهایی انجام می‌گردد.

انواع سیم کشی ساختمان

سیم‌کشی ساختمان می‌تواند به دو صورت انجام شود:

سیم‌کشی توکار

سیم‌کشی روکار

1. سیم‌کشی برق ساختمان به روش توکار

مطلبی که تا به الان توضیح دادیم، سیم‌کشی توکار بود.

همانطور که دیدیم، در این شکل از عبور سیم‌ها و لوله‌ها از زیر دیوار، سقف یا کف اجرا می‌شود و قابل مشاده نیز نخواهد بود.

اما سه روش جهت سیم‌کشی توکار ساختمان وجود دارد:

سیم‌کشی توکار با جعبه فیوز.

سیم‌کشی توکار با قوطی کلید و پریز.

سیم‌کشی با جعبه تقسیم.

سیم‌کشی با جعبه تقسیم اما یک راه قدیمی است و اکثرا از این روش درگذشته استفاده می‌کرده اند.

امروزه روش سیم کشی توکار با جعبه فیوز، کاربرد بالایی دارد.

در روش کلید و پریز، قوطی کلید و پریز به جای جعبه تقسیم به کار برده میشود.

در مسیر لوله‌کشی توکار، در هر نقطه‌ای که چراغ، کلید و پریز به هم اتصال پیدا می‌کند، یک جعبه متناسب با مورد کاربرد نصب شود.

• سیم‌کشی برق ساختمان به روش روکار

سیم‌کشی روکار به علت اینکه نظم ظاهری کار را کاهش می‌دهد، خیلی کم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در پاره‌ای از اوقات به علت عوض شدن کاربری یک ساختمان (مثلاً مسکونی به اداری) که لازم است تا از پریز بیشتر استفاده ‌شود، استفاده از سیم‌کشی روکار اجتناب‌ناپذیر است.

البته اگر این تغییرات هنگام با بازسازی ساختمان باشد، می‌توان سیم کشی را در زمان اجرای بازسازی به روش سیم کشی تو کار اجرا کرد.

سیم‌کشی روکار امکان دارد تا اکثرا در فضا های صنعتی و همچنین سوله‌ها اجرا شود.

به خصوص اماکن صنعتی که بازسازی میشوند، به دلیل محدودیت‌های موجود و همچنین به سایر علت‌های فنی، ممکن است از سیم کشی روکار استفاده کنند.

نکات اجرای تاسیسات برقی ساختمان

آیفون و تابلو در فاصله ی مشخص 1/60 متری قرار می‌گیرند.

لوله‌های پشت کاشی ها را باید شیار زنی کرد تا به کاشی نچسبد.

بعد از مرحله نصب لوله‌ها باید از ورود ضربه محافظت کرد و یا از وارد شدن ملات به آن‌ها جلوگیری کرد.

باید تعداد خم‌های استاندارد 90 درجه را در یک مسیر به کار برد و اگر از چهار خم بیشتر بشود دیگر فنر رد نمی‌شود.

پس از قرارگیری لوله‌ها و لوله های خرطومی در موقعیت تعیین شده باید توسط سیم مفتولی بسته شوند.

در سقف‌های کاذب باید لوله کشی و سیم کشی پس از کلاف کشی انجام شود.

لوله‌هایی که از کف عبور کرده اند باید با ماهیچه بتنی در برابر ضربات محافظت شوند.

تمامی کلید و پریزها را در مرحله نهایی پس از وصل برق باید تست کرد و تست توسط فازمتر دقیق نیست زیرا ممکن است سیم نول قطع باشد.

اتصالات لوله‌ها به یکدیگر باید توسط چسب به صورت محکم به‌ هم متصل شوند.

جهت وصل کردن سیم برق از ترمینال استفاده بشود.

در هنگام شیار زدن نیز باید دقت کرد که از وارد کرن ضربه به دیوارها خودداری کرد و از شیار زن برقی با دقت استفاده کرد.